Thực phẩm là yếu tố lớn quyết định việc tiết sữa sau sinh của mẹ

Trong thời kỳ cho con bú, việc duy trì nguồn sữa luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu đối với các mẹ. Có nhiều cách để tăng nguồn sữa từ việc cho con bú hoặc hút sữa thường xuyên đến bổ sung một số loại thực phẩm được biết đến với công dụng tăng kích thích tiết sữa để thúc đẩy sản xuất và cung cấp sữa mẹ.

Đối với lời khuyến khích tăng sản xuất sữa bằng thực phẩm, có những thứ bạn tiêu thụ có thể cản trở việc tạo sữa mẹ và làm giảm nguồn cung cấp sữa của bạn. Một số tiêu biểu trong số đó có thể kể đến như rượu hoặc pseudoephedrine (một thành phần phổ biến trong thuốc cảm lạnh và dị ứng), có thể làm giảm sản lượng sữa ngay sau 24 giờ đầu tiên sau khi nạp vào cơ thể .

Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về nguồn sữa mẹ của mình, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn về nuôi con bằng sữa mẹ được đào tạo chuyên môn. Trong khi chờ đợi sự hỗ trợ, việc tránh hoặc hạn chế tiêu thụ những thứ được biết là có ảnh hưởng tiêu cực đến việc sản xuất sữa mẹ là một cách tốt để bắt đầu. Đồng thời, tìm hiểu tất cả về các loại thảo mộc, thuốc và thực phẩm có thể làm giảm nguồn sữa mẹ của bạn.

Các loại thực phẩm làm giảm tiết sữa mẹ cần tránh trong thời kỳ nuôi con 

Trong các nội dung dưới đây, Babie Mom Care sẽ đưa ra một số khuyến nghị về các loại thực phẩm không nên sử dụng đối với bà mẹ đang cho con bú!

Rượu bia

Bia là thức uống được làm từ lúa mạch. Trong lúa mạch chứa polysacarit có thể kích thích chuyển hóa và tiết ra prolactin. Hormone prolactin có vai trò quan trọng trong việc sản sinh và tăng lượng sữa mẹ.

Do đó, có thể bạn đã nghe nói rằng uống một chút bia trước khi cho con bú có thể giúp giảm buồn nôn và thậm chí có thể tăng cường nguồn sữa mẹ, nhưng việc thường xuyên uống bia thực sự có thể có tác động tiêu cực đến nguồn sữa mẹ.

Mặc dù việc thỉnh thoảng uống đồ uống có cồn không có khả năng làm giảm nguồn sữa của bạn nhưng việc tiêu thụ rượu, bia thường xuyên hoàn toàn có thể khiến bạn bị mất sữa trong thời kỳ cho con bú. Ngoài ra, sau một đêm uống nhiều rượu, bạn có thể nhận thấy nguồn sữa của mình giảm nhanh chóng

Rượu có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương và tạm thời ngăn chặn sự giải phóng oxytocin, dẫn đến giảm lượng oxytocin lưu thông trong cơ thể. Điều này có thể tạm thời làm gián đoạn phản xạ tiết sữa gây ảnh hưởng lớn tới lượng sữa được tiết ra để phục vụ nhu cầu bú của trẻ.

Theo thông tin từ Cơ sở dữ liệu về Thuốc và Nuôi con bằng sữa mẹ (Drugs and Lactation Database), việc uống rượu lâu dài và uống rượu say, được định nghĩa là uống năm ly trở lên một lần, đều có thể làm giảm tiết sữa mẹ và ngăn chặn phản xạ tiết sữa.

Hầu hết những người đang cho con bú đều phục hồi nhanh chóng sau đợt giảm này, thường là trong vòng 24 đến 48 giờ, nhưng nếu uống rượu nhiều và thường xuyên, cơ thể mẹ có thể không có thời gian để phục hồi khả năng sản xuất sữa ban đầu.

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (National Institutes of Health), "Cho con bú sau 1 hoặc 2 ly (bao gồm cả bia) có thể làm giảm lượng sữa của trẻ sơ sinh từ 20 đến 23% và khiến trẻ dễ kích động và khó ngủ." Người ta cũng lưu ý rằng rượu có thể làm thay đổi mùi vị và mùi của sữa mẹ.

Những truyền thuyết về việc rượu cải thiện nguồn sữa bắt nguồn từ thực tế là nhiều loại bia được sử dụng có chứa lúa mạch hoặc mạch nha lúa mạch ở mức độ chữa bệnh, là những chất kích thích tiết sữa hoặc các chất được cho là làm tăng sữa mẹ. Tuy nhiên, việc sản xuất bia hiện đại dẫn đến mức độ điều trị phụ của lúa mạch hoặc yến mạch.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), trong khi cách an toàn nhất là kiêng rượu khi cho con bú, hãy uống rượu vừa phải (tối đa 4 ounce rượu vang, 1 ounce rượu mạnh hoặc 8 ounce bia mỗi ngày) không có khả năng có bất kỳ tác động tiêu cực đáng kể nào đến trẻ sơ sinh, nguồn sữa của bạn hoặc khả năng bú của trẻ sơ sinh.6 Nên tránh bất kỳ liều lượng nào vượt quá mức này. Bạn cũng nên đợi ít nhất hai giờ sau khi uống rượu trước khi cho con bú hoặc hút sữa và cho ăn.

Cây xô thơm, mùi tây và bạc hà

Một số loại thảo mộc là thực phẩm tạo sữa tự nhiên có thể giúp bạn tăng cường sản xuất sữa mẹ, trong khi đó, một vài loại khác có thể ức chế sản xuất sữa.

Ví dụ, cây xô thơm, mùi tây, bạc hà (có chứa tinh dầu bạc hà) và tinh dầu bạc hà thường được biết đến là nguyên nhân gây giảm nguồn sữa ở những người đang cho con bú khi tiêu thụ chúng với số lượng lớn. Vì lý do này, những loại thảo mộc này thường được sử dụng để hỗ trợ cai sữa.

Tuy nhiên, nghiên cứu khoa học và các mẹo dân gian được các chị em truyền tai nhau dường như vẫn chưa thuyết phục về mức độ ảnh hưởng của các loại thảo mộc này đến việc tiết sữa mẹ.

Không có nghiên cứu chính thức nào chứng minh liệu các loại thảo dược này có ảnh hưởng đến nguồn sữa mẹ hay không hoặc số lượng chính xác cần thiết để mỗi loại thảo dược có tác động tiêu cực đến việc cho con bú. Một số nghiên cứu thậm chí còn cho thấy điều ngược lại. Ví dụ, ở Thổ Nhĩ Kỳ, một số bậc cha mẹ đang cho con bú dùng rau mùi tây để tăng nguồn cung.

Hơn nữa, các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng nếu có tác động theo cách này hay cách khác, bạn sẽ cần phải ăn nhiều loại thảo mộc. Vì vậy, bạn không cần phải tránh hoàn toàn các loại thảo mộc này — chỉ cần lưu ý đến những món ăn có hàm lượng lớn.

Mặc dù được khuyến cáo hạn chế tiêu thụ các loại thảo mộc này để tránh tác động tiêu cực đến nguồn sữa mẹ, tuy nhiên việc sử dụng dưới dạng bôi tinh dầu của các loại thảo mộc nêu trên lại là điều được khuyến nghị. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy tinh dầu bạc hà có thể giúp cải thiện vết nứt ở núm vú và việc bôi tinh dầu bạc hà để làm dịu núm vú của bạn dường như không tác động tiêu cực đến nguồn sữa mẹ của bạn.

Quả Chasteberry

Chasteberry, quả khô của cây trinh nữ châu Âu, có nguồn gốc từ Địa Trung Hải và theo truyền thống được sử dụng làm thuốc thay thế hoặc bổ sung để điều trị các vấn đề như rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và các triệu chứng, bao gồm cả đau tức vú.

Chasteberry đã được chứng minh là tác động trực tiếp lên tuyến yên, ức chế sự tiết prolactin. Khi nồng độ prolactin giảm ở người đang cho con bú, nguồn sữa thường giảm theo. Do đó, các mẹ đang cho con bú có thể không nên dùng thực phẩm có chứa quả chasteberry.

Nếu bạn đang tìm kiếm một loại thảo mộc thay thế để giúp giảm bớt tình trạng viêm liên quan đến căng sữa thì nghệ là một lựa chọn đã được nghiên cứu kỹ lưỡng và không có tác động tiêu cực đến nguồn sữa.

Trên thực tế, trong một số bài thuốc dân gian, nghệ còn được dùng để kích sữa. tăng tiết sữa mẹ. Ngoài ra, nghệ có thể được sử dụng như một loại thuốc bôi ngoài da để chống lại tình trạng căng tức ngực. 

Pseudoephedrine, Methylergonovine và Bromocriptine

Một số thành phần dược liệu có thể gây ảnh hưởng xấu đến nguồn sữa mẹ, vì vậy điều quan trọng là phải đảm bảo bất kỳ loại thuốc kê đơn hoặc thuốc không kê đơn nào bạn dùng trong khi cho con bú sẽ không ức chế việc tiết sữa.

Ba loại thuốc được biết là có ảnh hưởng đến nguồn sữa mẹ là:

Pseudoephedrine: Pseudoephedrine là thành phần hoạt chất trong thuốc thông mũi như Sudafed và được thêm vào nhiều loại thuốc trị cảm lạnh và dị ứng để giảm nghẹt mũi.

Methylergonovine: Methylergonovine có nhãn hiệu Methergine và thường được sử dụng để điều trị xuất huyết sau sinh (chảy máu tử cung nghiêm trọng sau khi sinh con).

Bromocriptine: Bromocriptine được bán dưới nhãn hiệu Parlodel và Cycloset và được sử dụng cho nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau từ bệnh tiểu đường đến tăng prolactin máu (quá nhiều prolactin).

Nếu nguồn sữa của bạn giảm và bạn nhận ra mình đã dùng một trong những loại thuốc trên, hãy hỏi bác sĩ xem bạn có thể chuyển sang phương pháp điều trị thay thế cho vấn đề y tế của mình không.

Bác sĩ cũng có thể đề xuất một số cách để tăng nguồn sữa mẹ nếu cần. Ví dụ, mặc dù mỗi người đều khác nhau, nhưng các chiến lược như cho con bú hoặc hút sữa thường xuyên hơn và bổ sung các loại thuốc, thảo mộc hoặc thực phẩm tạo sữa có thể giúp bạn tăng sản lượng sữa trở lại.

Hỗ trợ biên dịch: Ths.ĐD. Võ Thị Ngọc Diệp - Trưởng phòng Điều dưỡng - Bệnh viện Hùng Vương, TP. Hồ Chí Minh.