Sữa mẹ đã được khẳng định là nguồn dinh dưỡng toàn diện và phù hợp nhất cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ.

Có thể các mẹ chưa biết, so với sữa công thức, trong một cữ bú, các thành phần có trong sữa mẹ sẽ thay đổi nhằm đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ nhỏ. Việc hiểu sự khác nhau về thành phần dinh dưỡng có trong sữa mẹ trong một cữ bú sẽ là yếu tố quan trọng giúp mẹ dễ dàng cân đo dinh dưỡng cho con trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.

Trong bài viết này, cùng với sự cố vấn chuyên môn của ThS.ĐD. Phùng Thị Thanh Vân (Điều dưỡng Trưởng Khoa Sanh - Bệnh viện Hùng Vương TP.HCM), Babie & Mom Care sẽ giúp các mẹ tìm hiểu trong một cữ bú thành phần sữa mẹ thay đổi như thế nào nhé!

Các thành phần quan trọng có trong sữa mẹ

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng có thành phần không đồng nhất. Theo các nghiên cứu khoa học, thành phần sữa mẹ thay đổi theo thời gian và nhu cầu dinh dưỡng tùy theo sự phát triển của trẻ nhỏ.

Sự biến đổi kỳ diệu này là cơ chế tự nhiên của cơ thể mẹ nhằm đáp ứng các nhu cầu dinh dưỡng và sự phát triển trong từng giai đoạn khác nhau của trẻ nhỏ.

Bên cạnh đó, tình hình sức khỏe và cảm xúc cũng sẽ có tác động lớn trong sữa mẹ.

Về cơ bản, sữa mẹ bao gồm 3 thành phần chính:

Thành phần chất béo

Sữa mẹ chứa một loạt các chất béo quan trọng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và hỗ trợ sự phát triển của trẻ sơ sinh. Các thành phần chất béo chính trong sữa mẹ bao gồm:

Axit béo: Sữa mẹ chứa nhiều loại axit béo khác nhau, bao gồm axit béo không no (như axit oleic), axit béo no (như axit stearic), axit béo đa no (như axit linoleic và axit linolenic), và axit béo omega-3 và omega-6. Các axit béo này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển của não bộ và thị lực của trẻ.

Triglycerides: Đây là dạng chính của chất béo trong sữa mẹ và cung cấp năng lượng cho trẻ. Triglycerides cũng chứa các axit béo đa no quan trọng cho sự phát triển của trẻ.

Cholesterol: Sữa mẹ cũng chứa cholesterol, một loại chất béo quan trọng để hỗ trợ sự phát triển của não bộ và hệ thần kinh của trẻ sơ sinh.

Các thành phần chất béo trong sữa mẹ cung cấp năng lượng và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng sức khỏe vững chắc cho trẻ. 

Thành phần protein

Các thành phần protein chính trong sữa mẹ bao gồm:

Immunoglobulin (IgA, IgG, IgM): Đây là các loại kháng thể chống lại vi khuẩn, virus và các chất gây kích ứng khác. Immunoglobulin chơi vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh.

Lactoferrin: Là một protein có khả năng chống vi khuẩn và chống viêm. Nó cũng hỗ trợ hấp thụ sắt, giúp cung cấp sắt quan trọng cho sự phát triển của trẻ. 

Alpha-lactalbumin: Là một trong những protein chứa lượng cao các axit amin cần thiết, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và hỗ trợ sự phát triển của trẻ. 

Beta-lactoglobulin: Là một protein phong phú axit amin, cung cấp năng lượng và hỗ trợ sự phát triển của trẻ sơ sinh. 

Casein: Là một loại protein chứa các axit amin cần thiết, hỗ trợ sự phát triển của cơ bắp, xương và hệ thần kinh của trẻ.

Các thành phần protein trong sữa mẹ giúp xây dựng nền tảng dinh dưỡng quan trọng và hỗ trợ sự phát triển hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh. Đây cũng là một trong những yếu tố trọng yếu giúp trẻ nhỏ có được sự bền bỉ và sức khỏe tốt trong quá trình lớn lên.

Thành phần vitamin và khoáng chất

Sữa mẹ cũng chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất quan trọng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển và bảo vệ sức khỏe của trẻ sơ sinh.

Theo đó, sữa mẹ có chứa viatamin A cần thiết cho sự phát triển của hệ thần kinh và thị lực cho trẻ nhỏ; vitamin D hỗ trợ sự phát triển của xương và răng, vitamin E giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa, vitamin K giúp hoàn thiện cơ chế đông máu và sự phát triển của xương; vitamin C giúp hỗ trợ tăng cường miễn dịch và sự hấp thu sắt, đồng thời tái tạo collagen.

Đồng thời, sữa mẹ có chứa các thành phần khoáng chất bao gồm: canxi, sắt, kẽm, i-ốt, selen,... đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của cơ thể, đồng thời giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch tối ưu.

Trong một cữ bú thành phần sữa mẹ thay đổi như thế nào?

Có thể nhiều mẹ chưa biết, thành phần sữa mẹ không chỉ thay đổi trong mỗi giai đoạn phát triển của con mà ngay trong 1 cữ bú, các tỉ lệ dinh dưỡng có trong sữa mẹ cũng có sự điều chỉnh.

Cụ thể, sữa đầu bữa - phần sữa được tiết ra đầu bữa bú, có màu trắng trong - sẽ có số lượng nhiều hơn, đồng thời cũng cung cấp nhiều đạm, đường, nước và các chất dinh dưỡng khác hơn cho con.

Trong khi đó, sữa cuối bữa sẽ có màu trắng đục do chứa nhiều chất béo hơn sữa đầu bữa. Phần sữa này sẽ cung cấp cho trẻ nhiều năng lượng hơn và thúc đẩy sự phát triển của trẻ hiệu quả trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ.

Ngoài ra, sữa mẹ cũng sẽ có sự thay đổi về thành phần theo thời gian, từ giai đoạn sữa non - sữa đầu - sữa sau để phản ánh nhu cầu dinh dưỡng và phát triển của trẻ trong từng giai đoạn khác nhau.

Đặc biệt, dinh dưỡng của mẹ và các cảm xúc của mẹ cũng sẽ tạo nên những sự thay đổi trong thành phần có trong sữa mẹ.

Với những biến số đó, để có được nguồn sữa mẹ chất lượng nhất cho trẻ nhỏ, mẹ cần đảm bản dinh dưỡng trong các bữa ăn và giữ tâm trạng tốt nhất trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.

Bài viết được hỗ trợ chuyên môn bởi ThS.ĐD. Phùng Thị Thanh Vân (Điều dưỡng Trưởng Khoa Sanh - Bệnh viện Hùng Vương TP.HCM)